APEC cần tiếp tục là "ngọn cờ tiên phong" trong hợp tác thương mại đa phương

Trong khuôn khổ APEC, Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC lần thứ 31 (MRT 31) đã được tổ chức từ ngày 15 đến ngày 16/5/2025 dưới sự chủ trì của ông Inkyo Cheong, Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc – Chủ tịch MRT 31.

Hội nghị diễn ra trong bối cảnh kinh tế thế giới đang đối diện với nhiều thách thức như căng thẳng địa chính trị, xung đột quân sự làm gián đoạn chuỗi cung ứng, các thách thức liên quan đến biến đổi khí hậu và chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ.

Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC 2025 thu hút sự chú ý vì có sự tham dự của các Bộ trưởng thương mại từ 21 nền kinh tế lớn trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương, bao gồm những nền kinh tế lớn như Hoa Kỳ, Trung Quốc và Nhật Bản... và các tổ chức quốc tế.

Chủ đề của Năm APEC 2025: “Xây dựng một tương lai bền vững” phù hợp với tầm nhìn APEC Putrajaya 2040, hướng đến một Châu Á - Thái Bình Dương cởi mở, kiên cường và hòa bình.

Chủ đề của Năm APEC 2025: “Xây dựng một tương lai bền vững” (Ảnh: MOIT).

Chủ nhà Hàn Quốc tập trung vào việc giải quyết các thách thức chung, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, đặc biệt là xây dựng khuôn khổ chính sách để phát triển và ứng dụng AI hiệu quả, an toàn, tăng cường hợp tác, kết nối chuỗi cung ứng, thúc đẩy tăng trưởng toàn diện. Để hiện thực hóa chủ đề này, Hàn Quốc đã xác định 3 ưu tiên: Kết nối, Đổi mới, Thịnh vượng.

Theo đó, tại Hội nghị năm nay, các Bộ trưởng thương mại APEC tập trung thảo luận 3 nội dung chính: Đổi mới trí tuệ nhân tạo (AI) tạo thuận lợi cho thương mại; Kết nối thông qua hệ thống thương mại đa phương (MTS) và Thịnh vượng thông qua thương mại bền vững.

Trước khi sự kiện khai mạc Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC 2025 diễn ra, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có cuộc trao đổi nhanh với Trưởng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ - ông Jamieson Greer.

Đặc biệt, trong sự kiện khai mạc Hội nghị MRT 31, vị trí ngồi của Bộ trưởng Bộ Công Thương - Trưởng Đoàn công tác Việt Nam đã được xếp cạnh Trưởng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ - ông Jamieson Greer.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Việt Nam hoan nghênh sáng kiến của chủ nhà Hàn Quốc và ủng hộ bắt đầu thảo luận về khả năng thành lập Diễn đàn Tiêu chuẩn AI trong APEC, từ đó góp phần xây dựng một khuôn khổ quản trị AI toàn cầu thống nhất.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên - Trưởng Đoàn công tác Việt Nam là diễn giả đầu tiên trong Phiên thảo luận thứ hai (Ảnh: MOIT).

Tại Phiên 1 về Đổi mới AI tạo thuận lợi cho thương mại, các Bộ trưởng APEC ghi nhận vai trò ngày càng quan trọng của AI trong việc nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh, hiệu quả chuỗi cung ứng toàn cầu, góp phần tạo thuận lợi cho thương mại.

Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, việc ứng dụng AI cũng tồn tại nhiều rủi ro như tính an toàn, tin cậy của dữ liệu, vi phạm quyền cá nhân, quyền sở hữu trí tuệ... Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh APEC cần cân nhắc và giải quyết những rủi ro, thách thức để đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau và tất cả các thành viên APEC đều được hưởng lợi đầy đủ từ việc ứng dụng AI trong thương mại.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên - Trưởng Đoàn công tác Việt Nam là diễn giả đầu tiên trong Phiên thảo luận thứ hai của Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC

Tại Phiên 2 về kết nối thông qua hệ thống thương mại đa phương, hội nghị đã lắng nghe trình bày của Tổng giám đốc WTO, bà Ngozi Okonjo-Iweala về những diễn biến gần đây. Các Bộ trưởng APEC tái khẳng định hệ thống thương mại đa phương với WTO là cốt lõi, vẫn giữ vai trò quan trọng hơn bao giờ hết.

Tuy nhiên, căng thẳng địa chính trị và xung đột thương mại giữa các nền kinh tế lớn đang đe dọa nghiêm trọng các giá trị nền tảng của WTO. Điều này đòi hỏi WTO phải cải tổ cấp bách và có những điều chỉnh kịp thời để phù hợp với tình hình mới.

Về phần mình, Bộ trưởng Công Thương Việt Nam Nguyền Hồng Diên nhấn mạnh APEC cần tiếp tục là ngọn cờ tiên phong trong hợp tác, là vườn ươm ý tưởng, sáng kiến mới về ủng hộ hệ thống thương mại đa phương, từ đó góp phần củng cố và hiện đại hóa WTO, bao gồm việc khôi phục cơ chế giải quyết tranh chấp hoàn chỉnh và thúc đẩy các cuộc đàm phán quan trọng hướng tới thương mại công bằng và bền vững.

Tại Phiên 3 về thịnh vượng thông qua thương mại bền vững, các Bộ trưởng thương mại APEC bày tỏ quan ngại chuỗi cung ứng toàn cầu đang có xu hướng bị đứt gãy ở nhiều khâu quan trọng do chịu tác động của cạnh tranh thương mại, xung đột địa chính trị, tình trạng biến đổi khí hậu,...

Tại Hội nghị, các Bộ trưởng nhất trí duy trì và cải thiện chuỗi cung ứng bền vững là nhiệm vụ quan trọng, thúc đẩy thương mại bền vững, ổn định và thịnh vượng chung cho khu vực. Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chia sẻ chính sách và hành động của Việt Nam nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia hiệu quả vào chuỗi cung ứng bền vững.

Đồng thời cam kết tiếp tục đồng hành cùng khu vực tư nhân và các thành viên APEC trong việc thiết lập một môi trường thuận lợi cho phát triển chuỗi cung ứng bền vững, cùng nhau xây dựng một khu vực APEC năng động, kết nối sâu rộng và phát triển bao trùm.