...trên cơ sở các căn cứ chính trị, pháp lý và thực tiễn, cũng như phù hợp với chỉ đạo về việc tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, kịp thời xử lý các vướng mắc, khó khăn của người dân và doanh nghiệp.
Phóng viên: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng 2024 dự kiến được xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đang diễn ra. Dưới góc nhìn của cơ quan quản lý, ông kỳ vọng gì về lần sửa đổi, bổ sung này?
Quyền Giám đốc Trần Văn Phước: Trong bối cảnh Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8% trong năm 2025, việc sửa đổi luật này đóng vai trò then chốt trong việc tạo xung lực mới, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân tiếp cận tín dụng với chi phí hợp lý, đồng thời củng cố ổn định kinh tế vĩ mô.
Tôi kỳ vọng, lần sửa đổi, bổ sung này sẽ nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác xử lý nợ xấu, góp phần khơi thông nguồn vốn, nâng cao mức độ an toàn, lành mạnh của hệ thống các tổ chức tín dụng. Cùng với đó, việc điều chỉnh quy định về thẩm quyền cho vay đặc biệt với lãi suất 0% mỗi năm và không có tài sản bảo đảm là cần thiết nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn.
Hiện tỷ lệ nợ xấu có xu hướng gia tăng đang tạo ra áp lực đối với lĩnh vực ngân hàng, đặc biệt trong bối cảnh hiện tại khi năm 2025 được xác định là năm tăng tốc, bứt phá để hoàn thành các mục tiêu của cả nhiệm kỳ 2021 - 2025. Chính phủ đề ra mục tiêu đạt mức tăng trưởng ít nhất 8%, nhằm tạo thế, tạo đà, tạo lực và tạo khí thế để đưa đất nước tăng trưởng ở mức hai con số trong những năm tiếp theo.
ThS. Trần Văn Phước, Quyền Giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực 15
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng nợ xấu gia tăng cũng được Ngân hàng Nhà nước chỉ rõ, đó là:
Một là, kinh tế toàn cầu tiếp tục tiềm ẩn nhiều rủi ro và thách thức; kinh tế trong nước còn gặp nhiều khó khăn và chịu tác động khó lường từ tình hình thế giới và thiên tai diễn biến phức tạp;
Hai là, các thị trường chứng khoán, trái phiếu, bất động sản phục hồi chậm.
Ba là, thị trường mua bán nợ chưa phát triển như kỳ vọng; một số nội dung quan trọng của Nghị quyết 42 chưa được luật hóa, gây ảnh hưởng đến quá trình xử lý, thu hồi nợ của các tổ chức tín dụng và tổ chức mua bán, xử lý nợ;
Bốn là, năng lực quản trị của một số tổ chức tín dụng còn chưa đáp ứng yêu cầu về quy mô, tốc độ tăng trưởng và mức độ rủi ro.
Phóng viên: Theo ông, các chính sách được luật hóa cần được xác định rõ nội dung và đánh giá tác động cụ thể, đồng thời đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật là gì?
Quyền Giám đốc Trần Văn Phước: Dự kiến ngày 20/5 tới, Quốc hội sẽ nghe Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng. Ngày 29/5, Quốc hội sẽ thảo luận ở hội trường về dự án luật này và ngày 17/6 Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua.
Các nội dung sửa đổi trong Dự thảo Luật mang lại tác động tích cực đối với quản lý và đầu tư vốn nhà nước. Việc luật hóa các quy định xử lý nợ xấu tạo điều kiện cho tổ chức tín dụng và tổ chức mua bán nợ xử lý nhanh chóng các khoản nợ tồn đọng, khơi thông nguồn vốn để tái đầu tư vào các dự án kinh tế trọng điểm.
Quy định về quyền thu giữ và kê biên tài sản bảo đảm tăng cường hiệu quả thu hồi nợ, giảm thiểu rủi ro tài chính và củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào hệ thống ngân hàng.
Phân cấp thẩm quyền cho vay đặc biệt cho Ngân hàng Nhà nước giúp nâng cao hiệu quả quản lý vốn nhà nước, giảm thiểu chi phí hành chính và thời gian xử lý. Điều này đảm bảo nguồn vốn được phân bổ kịp thời, đặc biệt trong các tình huống khẩn cấp, đồng thời tăng cường trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước trong kiểm soát rủi ro và ngăn ngừa thất thoát. Các quy định mới cũng phù hợp với mục tiêu cải cách hành chính, phân cấp, phân quyền, và hội nhập quốc tế, tạo môi trường pháp lý minh bạch, cạnh tranh cho đầu tư vốn nhà nước.
Phóng viên: Một sửa đổi quan trọng khác là phân cấp thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm và không có tài sản bảo đảm từ Thủ tướng Chính phủ sang Ngân hàng Nhà nước có ý nghĩa như thế nào, thưa ông?
Quyền Giám đốc Trần Văn Phước: Quy định này nhằm triệt để phân cấp, phân quyền, tăng cường vai trò và trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, phù hợp với Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Việc chuyển giao thẩm quyền giúp giảm khâu trung gian, rút ngắn thời gian xử lý, đảm bảo tổ chức thực hiện kịp thời, an toàn và hiệu quả, đồng thời ngăn ngừa tiêu cực, thất thoát và vi phạm pháp luật.
Quy định mới đáp ứng nhu cầu thực tiễn, đặc biệt trong bối cảnh tỷ lệ nợ xấu gia tăng và áp lực đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao. Bằng cách trao quyền quyết định cho NHNN, dự thảo luật đảm bảo tính linh hoạt và chặt chẽ trong quản lý tín dụng đặc biệt, đồng thời phù hợp với các điều ước quốc tế và cam kết hội nhập của Việt Nam.
Việc sửa đổi, bổ sung quy định mới về thẩm quyền quyết định cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm và không có tài sản bảo đảm cần đảm bảo tổ chức thực hiện một cách kịp thời, chặt chẽ, hiệu quả, khả thi, an toàn và bảo vệ hệ thống tổ chức tín dụng, đồng thời không để xảy ra tiêu cực, thất thoát, lãng phí hay vi phạm pháp luật.
Các nội dung sửa đổi, bổ sung phải đảm bảo phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, cũng như các thỏa thuận và cam kết quốc tế khác, nhằm bảo đảm mục tiêu hội nhập quốc tế và phù hợp với xu hướng phát triển toàn cầu.
Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn ông!
Luật hóa 3 quy định then chốt từ Nghị quyết 42
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho rằng, cần tiếp tục luật hóa các quy định tại Nghị quyết 42 đã phát huy tốt hiệu quả, trong đó bao gồm: quy định về quyền thu giữ tài sản bảo đảm; quy định về việc kê biên tài sản bảo đảm của bên phải thi hành án; quy định về hoàn trả tài sản bảo đảm là vật chứng trong vụ án hình sự; đồng thời, bổ sung quy định về hoàn trả tài sản bảo đảm là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.