Chuẩn bị cho đợt kiểm tra thực địa quan trọng
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), nhằm gỡ khó cho xuất khẩu sầu riêng , Bộ này đã chính thức mời đoàn chuyên gia từ GACC sang Việt Nam kiểm tra thực địa chuỗi sản xuất và xuất khẩu sầu riêng từ ngày 12 đến 17/7/2025. Đây là động thái nối tiếp sau chuyến công tác cấp cao do Bộ trưởng Bộ NN&MT dẫn đầu tới Bắc Kinh hồi tháng 5, nhằm thúc đẩy hợp tác song phương về nông sản.
Đợt kiểm tra thực địa này của GACC là cơ hội để Việt Nam chứng minh năng lực kiểm soát chất lượng chuỗi sầu riêng xuất khẩu, đồng thời khẳng định cam kết tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm của phía Trung Quốc - thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất của Việt Nam hiện nay.
Nhiều địa phương thường xuyên lập đoàn kiểm tra cơ sở kinh doanh, đóng gói sầu riêng xuất khẩu. Ảnh: Huỳnh Thủy.
Theo Bộ NN&MT, tính đến tháng 6, Việt Nam đã có 1.396 mã số vùng trồng và 188 cơ sở đóng gói sầu riêng được cấp mã, đủ điều kiện xuất khẩu sang Trung Quốc. Toàn bộ dữ liệu đã được số hóa và tích hợp vào hệ thống truy xuất nguồn gốc quốc gia, góp phần tăng tính minh bạch và nâng cao hiệu quả quản lý.
Bên cạnh đó, Bộ NN&MT cũng đã hoàn thành dự thảo thông tư hướng dẫn cấp và quản lý mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói theo hướng chặt chẽ và thực tiễn hơn, đồng thời lấy ý kiến rộng rãi từ các ban ngành và địa phương. Một quy trình kiểm soát chất lượng tại cơ sở đóng gói sầu riêng phục vụ xuất khẩu cũng đang được hoàn thiện, dự kiến sẽ ban hành trong thời gian tới.
Về mặt kỹ thuật, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã yêu cầu các phòng thử nghiệm tăng công suất kiểm tra chỉ tiêu an toàn thực phẩm quan trọng như Cadimi và vàng O . Hiện có 24 phòng thử nghiệm Cadimi và 14 phòng thử nghiệm vàng O đã được GACC phê duyệt, đảm bảo đáp ứng yêu cầu từ thị trường Trung Quốc.
Xuất khẩu lấy lại đà phục hồi
Ông Đỗ Hồng Khanh, Chánh văn phòng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Bộ NN&MT cho biết: "Xuất khẩu sầu riêng vấp phải khó khăn từ đầu năm khi một số thị trường nhập khẩu tăng cường siết chặt kiểm soát về an toàn thực phẩm, đặc biệt là tồn dư thuốc bảo vệ thực vật vượt quá mức cho phép, nhiễm kim loại nặng và hóa chất cấm.
Tuy nhiên, những tháng gần đây, với sự phối hợp chặt chẽ từ Bộ NN&MT, địa phương, doanh nghiệp và người dân, ngành hàng sầu riêng đang dần phục hồi và lấy lại đà xuất khẩu".
Cụ thể, trong 6 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu được 5.217 lô sầu riêng tươi với tổng sản lượng gần 130.000 tấn. Đáng chú ý, sầu riêng đông lạnh đạt kết quả đột phá khi xuất khẩu được 388 lô, tương đương 14.282 tấn - tăng gấp ba lần so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong 6 tháng đầu năm, 388 lô sầu riêng đông lạnh đã được xuất khẩu.
Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho rằng, sự tăng trưởng của sầu riêng đông lạnh là nhờ tác động tích cực từ Nghị định thư xuất khẩu sầu riêng đông lạnh sang Trung Quốc ký kết tháng 8/2024. Ngoài ra, việc đầu tư vào chế biến sâu và mở rộng kho lạnh cũng giúp tăng sức cạnh tranh cho mặt hàng này trên thị trường quốc tế.
Bộ NN&MT dự báo, xuất khẩu sầu riêng tươi có khả năng phục hồi từ quý III năm nay, đặc biệt là vào mùa vụ chính từ tháng 8 đến tháng 10. Tuy nhiên, mức độ phục hồi vẫn phụ thuộc lớn vào việc doanh nghiệp và nông dân có duy trì được điều kiện an toàn thực phẩm như đã cam kết hay không. Nếu tình trạng vi phạm vẫn tái diễn thì rủi ro xuất khẩu với ngành hàng này vẫn còn rất lớn.
Ngoài ra, tiềm năng xuất khẩu sầu riêng đông lạnh sẽ tiếp tục là điểm sáng nhờ tính ổn định, khả năng bảo quản lâu. Hiện nay, đã có nhiều doanh nghiệp sẵn sàng đầu tư dây chuyền chế biến và kho lạnh hiện đại, đáp ứng các tiêu chuẩn của Trung Quốc và các thị trường tiềm năng như Hàn Quốc, Nhật Bản, EU...
Ông Đỗ Hồng Khanh nhấn mạnh: “Để sầu riêng phát triển bền vững, cần tiếp tục tăng cường liên kết chuỗi, nâng cao chất lượng và tuân thủ nghiêm các quy định quốc tế.”