BS Đặng Quỳnh Thư Trưởng phòng Quy mô dân số và kế hoạch hoá gia đình, Cục Dân số, Bộ Y tế.-Ảnh: VGP
Cũng theo Cục Dân số, Bộ Y tế, đề xuất nói trên chỉ là mở rộng tiêu chí cho đối tượng được ưu tiên xét hưởng chính sách nhà ở xã hội - các nhóm đối tượng được ưu tiên quy định tại Luật Nhà ở năm 2023.
Trao đổi với báo chí ngày 7/11, BS Đặng Quỳnh Thư, Trưởng phòng Quy mô dân số và kế hoạch hoá gia đình, Cục Dân số, Bộ Y tế cho biết, trong dự thảo Luật Dân số lần này có bổ sung tiêu chí hỗ trợ tài chính khi sinh con, ưu tiên xét hưởng chính sách được mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở .
Tuy nhiên, chính sách ưu tiên nhóm đối tượng được mua hoặc thuê nhà ở xã hội đã được quy định tại Luật Nhà ở năm 2023. Trong Luật này quy định 12 nhóm đối tượng được quyền hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở và điều kiện được hưởng chính sách về nhà ở.
Các đối tượng này bao gồm người nghèo, cận nghèo, người có thu nhập thấp hoặc công chức, viên chức, công nhân, người lao động ở khu công nghiệp… Song, Luật Nhà ở năm 2023 không phân biệt các nhóm đối tượng này có con hay chưa có con.
Vì vậy, Cục Dân số đã đề xuất trong dự thảo Luật Dân số lần này đưa thêm tiêu chí ưu tiên xét hưởng chính sách mua hoặc thuê nhà ở xã hội đối với phụ nữ sinh đủ 2 con hoặc nam giới có 2 con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã mất. Dự thảo Luật này không thêm đối tượng được ưu tiên.
"Với chính sách này, chúng tôi hy vọng giúp các gia đình, các cặp vợ chồng, cá nhân có 2 con sớm được an cư, giảm bớt gánh nặng về nhà ở, tập trung cho việc chăm sóc và nuôi dạy con cái", bà Thư chia sẻ.
Căn cứ kinh nghiệm thế giới
Theo đại diện Bộ Y tế, hiện nay, xu hướng sinh ít con đang gia tăng. Có nhiều nguyên nhân tác động đến việc sinh con của các cặp vợ chồng, cá nhân như kinh tế sinh con, nuôi dạy con, nơi ở, nhất là ở khu vực công nghiệp, khu chế xuất…
Trên thế giới, không ít quốc gia đã và đang trải qua giai đoạn này. Theo kinh nghiệm của thế giới, bà Thư cho rằng, có 4 nhóm chính sách chính để can thiệp làm tăng mức sinh thấp.
Nhóm chính sách thứ nhất, tại nơi làm việc cần phải cải thiện chế độ thai sản, chế độ nghỉ chăm con, chế độ nghỉ phép không lương, để bảo đảm công việc, giờ làm ngắn hơn hoặc bán thời gian.
Nhóm chính sách thứ hai mà thế giới đang áp dụng, đó là ưu đãi về tài chính, tiền thưởng cho việc sinh con, ưu đãi thuế, trợ cấp tiền mặt hàng tháng cho trẻ em, hỗ trợ thuê hoặc mua nhà ở.
Nhóm chính sách thứ ba mà thế giới cũng đang áp dụng, đó là chăm sóc trẻ em như tăng dịch vụ chăm sóc trẻ, hỗ trợ chi phí chăm sóc trẻ…
Nhóm thứ tư là hỗ trợ sinh sản như cải thiện hỗ trợ của nhà nước trong thụ tinh ống nghiệm và quy định bảo hiểm về vấn đề hiếm muộn…
"Chúng tôi đã nghiên cứu các nhóm chính sách này và đã đưa ra một số đề xuất trong Điều 13 của dự thảo Luật Dân số. Chúng tôi cũng tham mưu để Chính phủ căn cứ tình hình thực tế của mỗi địa phương có thể bổ sung thêm những chính sách đặc thù hoặc các đối tượng phù hợp với tình hình kinh tế phát triển của địa phương", đại diện Cục Dân số cho biết.
Đảm bảo phù hợp thực tế Việt Nam
Theo ông Phạm Vũ Hoàng, Phó Cục trưởng Cục Dân số, mục tiêu của chính sách duy trì mức sinh thay thế trong dự thảo Luật Dân số lần này nhằm đạt và duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên phạm vi cả nước để có quy mô dân số hợp lý, góp phần làm chậm quá trình già hóa dân số và giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh. Do đó, tại dự luật đang xây dựng, Ban soạn thảo Luật Dân số bổ sung một số biện pháp có tác dụng khuyến khích trực tiếp đến các cặp vợ chồng, để sinh thêm con và sinh đủ hai con.
Đáng chú ý, dự thảo Luật đề xuất ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở đối với phụ nữ sinh đủ hai con hoặc nam giới có 2 con đẻ và không có vợ hoặc vợ đã mất.
Để đưa ra các đề xuất giải pháp này, lãnh đạo Cục Dân số nhấn mạnh, cơ quan soạn thảo đã rà soát và bảo đảm tính quy phạm khả thi thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành và tạo hành lang pháp lý đồng bộ để duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên quy mô cả nước.
Hiện, dự thảo Luật Dân số đang được trình Quốc hội khóa XV xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 10.