Thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, trong chuyến làm việc từ ngày 26-28/11 của Bộ trưởng Trần Đức Thắng với Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC), hai bên đã ký kết Nghị định thư về xuất khẩu mít tươi Việt Nam sang Trung Quốc .
Trao đổi với PV Tiền Phong , ông Nguyễn Văn Mười - Phó Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit) - cho biết, nhiều năm qua trái mít Việt chủ yếu đi đường biên mậu, khiến giá bán bấp bênh, thường xuyên xảy ra tình trạng “trúng mùa - rớt giá”. Trong khi diện tích mít hiện khoảng 84.000 ha, sản lượng hơn 1 triệu tấn, giá trị xuất khẩu công bố được năm 2024 chỉ đạt 146 triệu USD, con số khiêm tốn so với tiềm năng.
Thống kê hải quan cho thấy quý III năm nay xuất khẩu mít đạt khoảng 17,7 triệu USD, tăng tới 52% so với cùng kỳ, nhưng kim ngạch 9 tháng vẫn giảm khoảng 20%. Điều này phản ánh nhu cầu thị trường là có, thậm chí tăng, nhưng các rào cản chất lượng, logistics, kiểm dịch đang tác động mạnh đến dòng hàng.
“Việc mít tươi được xuất khẩu chính ngạch sẽ giúp giảm tổn thương trước biến động chính sách hay siết kiểm dịch bất ngờ. Đây là bước đệm để nông dân và doanh nghiệp bắt buộc chuẩn hóa sản xuất, vùng trồng, cơ sở đóng gói phải có mã số, áp dụng GAP, kiểm soát thuốc bảo vệ thực vật quy trình thu hoạch, đóng gói bảo quản vận chuyển. Nếu làm được, người nông dân sẽ có đầu ra ổn định”, ông Mười nhấn mạnh.
Việc mít tươi ký Nghị định thư xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc giúp người trồng mít có đầu ra ổn định hơn.
Theo ghi nhận, trên thị trường hiện nay, một số doanh nghiệp như Cầu Kè (Trà Vinh) và Vina T&T đã đầu tư dây chuyền tách múi - cấp đông xuất khẩu với giá bán gấp ba lần mít tươi, nhưng quy mô còn nhỏ và vùng nguyên liệu chưa ổn định.
Với việc có "visa" xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp kỳ vọng mở ra dư địa lớn, giảm thiểu rủi ro giao thương, đồng thời khẳng định năng lực đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của thị trường lớn nhất thế giới đối với nông sản Việt Nam.
"Đây là tin vui với các doanh nghiệp, và người dân. Nhưng sau việc này, doanh nghiệp cần thời gian chuẩn bị vùng nguyên liệu đạt chuẩn, logistics lạnh, truy xuất nguồn gốc; đồng thời phải thay đổi tập quán canh tác; và khối lượng – chất lượng nguyên liệu phải đồng đều. Đây không thể là cuộc “chạy nước rút vài ngày hay vài tuần” mà là quá trình tái tổ chức sản xuất", lãnh đạo một doanh nghiệp xuất khẩu lớn phía Nam chia sẻ.
Ông Huỳnh Tấn Đạt - Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật - Bộ Nông nghiệp và Môi trường - đánh giá Nghị định thư là dấu mốc quan trọng, thể hiện sự hợp tác chặt chẽ về chính trị và thương mại giữa hai nước. Không chỉ mở cơ hội lớn cho ngành hàng mít, mà còn thúc đẩy nâng cấp tiêu chuẩn, tăng tính chuyên nghiệp, truy xuất minh bạch và đáp ứng đầy đủ yêu cầu kiểm dịch - an toàn thực phẩm.
Tính đến nay, Việt Nam và Trung Quốc đã ký 5 nghị định thư đối với nông sản. Với trái mít, “cánh cửa đã mở, phần còn lại phụ thuộc vào cách doanh nghiệp và người nông dân tổ chức lại sản xuất để thoát khỏi vòng luẩn quẩn trồng theo phong trào - bán theo may rủi, hướng đến chuỗi giá trị ổn định và bền vững”.
"Việc mít tươi được vào chính ngạch không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng về mặt chính trị, mà còn là một tín hiệu thị trường rất rõ ràng. Người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng ưa chuộng trái cây nhiệt đới, nông sản sạch, có nguồn gốc truy xuất minh bạch. Trái mít vốn đã gắn bó với thị trường này từ lâu qua đường tiểu ngạch, đứng trước cơ hội lên đời để tham gia một sân chơi có chuẩn mực cao hơn", lãnh đạo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho hay.
Liên quan đến mặt hàng sầu riêng, lãnh đạo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cũng cho biết, đến nay bộ đã hoàn thành báo cáo kỹ thuật liên quan đến quản lý, xác định rõ nguyên nhân và các giải pháp khắc phục đối với chất cadimi trong quá trình sản xuất sầu riêng.
"Chúng ta đã xác định rõ được tồn dư cadimi trong quá trình sản xuất từ đất và phân bón, trên cơ sở đó chúng tôi đã có những giải pháp phù hợp như khuyến cáo người dân áp dụng các biện pháp sử dụng chế phẩm Biochar - có khả năng giữ, hút cadimi trong quá trình sản xuất. Hiện Tổng cục Hải quan Trung Quốc mới phê duyệt thêm hơn 800 mã số vùng trồng sầu riêng Việt Nam và hơn 130 cơ sở đóng gói", lãnh đạo Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho hay.