Việt Nam đã chính thức lọt nhóm 15 quốc gia có kim ngạch thương mại lớn nhất thế giới, sau khi tổng kim ngạch xuất nhập khẩu vượt mốc 801 tỷ USD tính đến ngày 15/11/2025. Đây là mức cao nhất từ trước đến nay và thậm chí vượt qua dự báo 800 tỷ USD mà Bộ Công Thương đưa ra hồi tháng 9. Chỉ trong nửa đầu tháng 11, thương mại hai chiều đã đạt 38,35 tỷ USD – tín hiệu cho thấy khả năng duy trì tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế trong giai đoạn biến động toàn cầu.
Động lực chính đến từ các ngành chế biến – nhóm ngành hưởng lợi trực tiếp từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã ký kết. Máy tính, điện tử và linh kiện dẫn đầu kim ngạch với 4,8 tỷ USD; máy móc thiết bị 2,36 tỷ USD; điện thoại và linh kiện 2,16 tỷ USD; dệt may 1,39 tỷ USD; giày dép hơn 1 tỷ USD.
Thủy sản tiếp tục bứt phá với 9,32 tỷ USD, tăng 13,1% so với cùng kỳ, trong đó tôm đạt 3,9 tỷ USD, tăng 22%. Nhiều thị trường chủ lực như Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Australia tăng nhu cầu mạnh. Dệt may đạt 32,9 tỷ USD trong 10 tháng, tăng 7,6%, riêng Mỹ đạt 14,81 tỷ USD, tăng 11,3%. Mặt hàng rau quả cũng chứng kiến mức tăng trưởng tích cực.
Tiến sát nhóm siêu cường thương mại
Với kết quả trên, ông Nguyễn Tuấn Việt - Tổng giám đốc Công ty Xúc tiến Xuất khẩu VIETGO - nhận định đây là cột mốc mang tính bước ngoặt. Trong top 10 quốc gia có kim ngạch thương mại lớn nhất thế giới hiện nay đều là các siêu cường như Mỹ, Trung Quốc, Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc hay Singapore. Việc Việt Nam tiến gần nhóm này mang ý nghĩa chiến lược, phản ánh năng lực hội nhập, sức cạnh tranh và độ mở của nền kinh tế đang ở mức rất cao. Quan trọng hơn, đây là dấu hiệu cho thấy Việt Nam đang dịch chuyển từ nhóm nền kinh tế đang phát triển sang nhóm quốc gia có tầm ảnh hưởng lớn trong thương mại toàn cầu.
Ông Nguyễn Tuấn Việt cho rằng một cường quốc kinh tế phải có khả năng tạo ra nguồn thu ngoại tệ ổn định thông qua thặng dư thương mại bền vững. Nếu kiều hối là một nguồn lực quan trọng, thì xuất khẩu mới là dòng ngoại tệ cốt lõi, giúp củng cố dự trữ, ổn định tỷ giá và tăng sức chống chịu trước biến động quốc tế. "Nếu xuất ít, nhập nhiều thì không thể mạnh được. Chỉ khi duy trì được thặng dư thương mại, quốc gia mới có tích lũy và nâng cao vị thế," ông nhấn mạnh.
Năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt 786,29 tỷ USD. Bước sang năm 2025, tốc độ tăng trưởng hai con số kéo dài gần một thập kỷ đã đưa quy mô thương mại tiến sát ngưỡng 900–950 tỷ USD. Thặng dư thương mại dự kiến khoảng 30 tỷ USD là yếu tố quan trọng củng cố niềm tin thị trường và tạo nền tảng ổn định cho kinh tế vĩ mô trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động.
Một điểm đáng chú ý là Việt Nam hiện đứng ngay sau Ấn Độ – quốc gia có dân số gấp 14 lần, sở hữu thế mạnh lớn về công nghệ thông tin, dẫn đầu xuất khẩu gạo và có nhiều ngành công nghiệp mũi nhọn. Tuy nhiên, tổng kim ngạch thương mại của Ấn Độ cao hơn Việt Nam không đáng kể. Ông Việt nhận định: "Nếu duy trì tốc độ hiện tại, Việt Nam hoàn toàn có thể vượt Ấn Độ trong một đến hai năm tới."
Bên cạnh đó, nội lực của doanh nghiệp Việt Nam đang mạnh lên rõ rệt. Trái với quan điểm cho rằng tăng trưởng xuất khẩu phụ thuộc chủ yếu vào khối FDI, số liệu gần đây cho thấy khoảng cách giữa kim ngạch xuất khẩu của doanh nghiệp nội và doanh nghiệp FDI đang thu hẹp. Điều này chứng tỏ doanh nghiệp Việt đã có bước tiến lớn về công nghệ, quy mô sản xuất và khả năng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.
Theo ông Việt, nhiều doanh nghiệp trong nước đã biết cách tận dụng quá trình hợp tác với các tập đoàn nước ngoài để học hỏi về quy trình sản xuất, công nghệ, quản trị chất lượng và vận hành chuỗi cung ứng. Khi nội lực được củng cố, tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam có thể còn bứt phá mạnh hơn. Minh chứng là tổng xuất khẩu năm 2024 đạt khoảng 400 tỷ USD, và năm 2025 dự kiến cán mốc 450–500 tỷ USD – tương đương hoặc vượt quy mô GDP năm 2024. "Rất ít quốc gia trên thế giới đạt được tỷ lệ này; nó cho thấy sức bật và 'gia tốc' của nền kinh tế Việt Nam," ông Việt đánh giá.
Ông Nguyễn Tuấn Việt, Tổng Giám đốc Công ty Xúc tiến Xuất khẩu VIETGO.
Triển vọng hướng đến mốc 1.000 tỷ USD
Thành quả thương mại năm 2025 ghi nhận vai trò quan trọng của chính sách điều hành ổn định, môi trường chính trị vững chắc và mạng lưới các hiệp định thương mại tự do (FTA) rộng hàng đầu thế giới. Các FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA hay RCEP đã mở ra không gian thị trường rộng lớn, tạo ưu thế cạnh tranh cho hàng hóa Việt Nam khi tiếp cận châu Âu, Bắc Mỹ và Đông Bắc Á.
Môi trường kinh doanh thuận lợi, chi phí cạnh tranh và vị trí địa kinh tế chiến lược tiếp tục giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều này không chỉ thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao mà còn thúc đẩy mở rộng quy mô sản xuất – xuất khẩu của doanh nghiệp Việt trong thời gian tới.
Nhìn về tương lai, chuyên gia cho rằng dư địa tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam vẫn còn rất lớn. Nhiều nhóm ngành được kỳ vọng tăng mạnh như nông sản – đặc biệt cà phê có thể lần đầu đạt kim ngạch 10 tỷ USD – cùng các mặt hàng chủ lực như dệt may, gỗ, sắt thép, vật liệu xây dựng và sản phẩm tiêu dùng.
Lợi thế chi phí logistics nhờ nằm trên tuyến vận tải biển quan trọng của thế giới càng củng cố triển vọng xuất khẩu.
Ông Nguyễn Tuấn Việt đánh giá: "Mốc 801 tỷ USD không chỉ là con số, mà là bước ngoặt khẳng định Việt Nam đã trở thành mắt xích quan trọng của thương mại toàn cầu. Nếu duy trì tốc độ tăng trưởng này, năm 2025 có thể là năm đầu tiên Việt Nam tiến gần mốc 1.000 tỷ USD – cột mốc đưa Việt Nam lên tầm cao mới."