Một doanh nghiệp Việt Nam đã thấy rõ ở nơi đây tiềm năng trồng điều quy mô lớn trong tương lai.
Điều chính là mặt hàng nông sản đã mang về cho Việt Nam nhiều tỷ USD mỗi năm thông qua xuất khẩu. Và giờ đây, các nhà khoa học, doanh nghiệp Việt Nam đang kỳ vọng cây điều sẽ mở ra một hướng đi mới cho nông nghiệp Cuba.
Theo số liệu của Cục Hải quan, trong tháng 9/2025, Việt Nam xuất khẩu 72.440 tấn hạt điều, trị giá 491,29 triệu USD. Lũy kế 3 quý năm 2025, xuất khẩu điều đạt 554.760 tấn, trị giá 3,77 tỷ USD, hoàn thành hơn 83% mục tiêu 4,5 tỷ USD do Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) đề ra. Những con số này tiếp tục khẳng định vị thế nhà xuất khẩu số một thế giới của Việt Nam trong ngành điều.
Trong bối cảnh đó, ngày 6/12, tại trụ sở Bộ Nông nghiệp Cuba ở thủ đô La Habana, Công ty Cổ phần Thực phẩm Quốc tế Hoàng Gia Việt đã ký hợp đồng hợp tác kinh tế với Công ty nông nghiệp Alquizar – thuộc Tập đoàn doanh nghiệp Nông Lâm nghiệp Artemisa (Cuba). Nội dung hợp tác tập trung vào phát triển cây điều cùng một số loại cây lương thực ngắn ngày như lạc, đậu đen, đậu xanh và đậu tương.
Ông Nguyễn Khắc Hoàng, Giám đốc công ty Hoàng Gia Việt, và đại diện của công ty nông nghiệp Alquizar, thuộc Tập đoàn doanh nghiệp Nông Lâm nghiệp Artemisa của Cuba, ký hợp đồng hợp tác. (Ảnh: Việt Hùng/TTXVN).
Theo kế hoạch, doanh nghiệp Việt Nam sẽ triển khai trồng điều trên diện tích lớn, khoảng 2.000–2.500 ha tại Cuba, đồng thời cung cấp giống, chuyển giao kỹ thuật, máy móc và kinh nghiệm canh tác.
Dự án không chỉ hướng tới phát triển cây công nghiệp xuất khẩu mà còn góp phần đa dạng hóa cơ cấu cây trồng, nâng cao an ninh lương thực cho quốc đảo này.
"Kho báu" dưới lòng đất Cuba
Chia sẻ trên báo Dân Việt, ông Nguyễn Khắc Hoàng – Giám đốc Công ty CP Thực phẩm Quốc tế Hoàng Gia Việt – cho rằng Cuba hội tụ nhiều điều kiện tự nhiên hiếm có để phát triển cây điều quy mô lớn.
"Địa lý Cuba rất bằng phẳng, những cánh đồng rộng lớn mênh mông, ít đồi núi, hoàn toàn khác với địa hình manh mún ở Việt Nam. Đặc biệt, đất đai chủ yếu là đất đỏ, đất bazan, độ phì cao, rất phù hợp với cây điều", ông Hoàng nói.
Bên cạnh đó, Cuba có khí hậu nắng nhiều, ổn định, phù hợp cho cây công nghiệp dài ngày, hứa hẹn năng suất cao. Tuy nhiên, nghịch lý là rất nhiều diện tích đất nông nghiệp tại đây đang bị bỏ hoang, cỏ mọc um tùm.
"Ở Việt Nam, tìm đâu ra những cánh đồng rộng hàng nghìn hecta liền thửa như vậy", anh Hoàng nhận định.
Điều trồng tại Việt Nam.
Đáng chú ý, tại Cuba, cây điều từ lâu chỉ được trồng làm hàng rào hoặc cây che bóng. Người dân thậm chí không quen sử dụng hạt điều rang muối, phần hạt thường bị bỏ đi, dù năng suất không hề thấp. Đây được xem là dư địa rất lớn cho việc khai thác giá trị kinh tế của loại cây này.
Tham vọng biến Artemisa thành "thủ phủ" điều
Nhận thấy rõ tiềm năng của cây điều trên đất Cuba, đặc biệt sau chuyến thăm Cuba của Tổng Bí thư Tô Lâm vào tháng 9/2024, khi hai nước cam kết tăng cường hợp tác sản xuất nông nghiệp nhằm giúp Cuba nâng cao sản lượng và năng lực sản xuất tại chỗ, anh Hoàng càng tin tưởng vào cơ hội thử sức tại quốc đảo này.
Từ đó, anh thành lập Công ty Cổ phần Việt Minh – Cuba (VIMICUBA) để triển khai mô hình trồng lúa và cây điều trên diện tích khoảng 2.500ha.
Dự án sản xuất nông nghiệp tại Cuba của Công ty Cổ phần Việt Minh – Cuba có tổng vốn đầu tư khoảng 5 triệu USD. Giai đoạn đầu, doanh nghiệp ưu tiên trồng 500ha lúa và 2.000ha cây công nghiệp tại tỉnh Artemisa.
Công ty xác định cây điều được xác định là cây trồng chủ lực, bởi Artemisa có điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu đặc biệt phù hợp. Trong thời gian chờ cây điều cho thu hoạch, khoảng 3 năm, các loại cây ngắn ngày như lạc, đậu đen, đậu xanh, đậu tương sẽ được trồng xen canh theo phương châm "lấy ngắn nuôi dài".
Mục tiêu đến năm 2026, diện tích trồng điều sẽ đạt 2.500ha. Xa hơn, đến năm 2030, dự án kỳ vọng mở rộng lên 20.000ha, hình thành vùng nguyên liệu điều tập trung lớn nhất Cuba.
Công ty Cổ phần Việt Minh – Cuba có tham vọng biến Artemisa trở thành 'thủ phủ' điều của Cuba, sau đó xuất khẩu hạt điều về Việt Nam.
Nếu kế hoạch này thành công, cây điều không chỉ tiếp tục mang về tỷ USD cho Việt Nam mà còn mở ra một chương mới trong hợp tác nông nghiệp Việt Nam – Cuba, bắt đầu từ chính "kho báu" nằm sâu dưới lòng đất Caribe.