Châu Âu bất ngờ quay xe hủy lệnh cấm xe xăng dầu từ năm 2035: Ford, Volkswagen 'ăn mừng' nhưng chuyên gia cảnh báo chỉ là 'chiến thắng trong bi kịch'

Ủy ban châu Âu (EU) đã bật đèn xanh cho kế hoạch hủy bỏ lệnh cấm xe xăng dầu, tập trung xe điện từ sau năm 2035, thay vào đó đặt mục tiêu giảm 90% lượng phát thải CO₂.

Châu Âu không cấm bán xe xăng dầu

Liên minh châu Âu (EU) từng có một trong những kế hoạch tham vọng nhất nhằm cắt giảm ô nhiễm từ động cơ đốt trong và chuyển hoàn toàn sang xe điện từ năm 2035. Tuy nhiên, khi thời hạn đến gần, các hãng xe đã quyết liệt vận động để hủy bỏ kế hoạch này.

Liên minh châu Âu chính thức bãi bỏ lệnh cấm động cơ đốt trong vào năm 2035. Ảnh: Autoevolution

Sau nhiều tháng thảo luận cho thấy các yêu cầu về phát thải có dấu hiệu được nới lỏng, Ủy ban châu Âu đã chính thức công bố quyết định.

Theo kế hoạch điều chỉnh, các hãng xe vẫn có thể tiếp tục bán xe sử dụng động cơ đốt trong sau mốc 2035.

Thay vì cấm hoàn toàn xe xăng dầu, ngành ô tô chỉ phải bảo đảm mức giảm 90% phát thải CO₂ so với năm 2021. Từ 2030 - 2032, các hãng cần giảm 55% lượng phát thải xe con so với mức năm 2021. Trong khi đó, mục tiêu cho xe thương mại vào năm 2030 được nới từ 50% xuống 40%.

Các hãng xe chỉ còn phải đảm bảo giảm lượng khí thải chung - Ảnh: Motor1

Các hãng sẽ phải bù đắp phần phát thải còn lại bằng cách sử dụng thép phát thải thấp sản xuất trong EU và nhiên liệu tổng hợp e-fuel hoặc nhiên liệu sinh học.

Kế hoạch này cần được chính phủ các nước thành viên và Nghị viện châu Âu thông qua, nhưng nhiều khả năng sẽ được phê duyệt theo đúng hình thức hiện tại.

Một "chiến thắng bi kịch"?

Một số hãng xe như Volkswagen (Đức) và Fiat (Ý) ca ngợi sự thay đổi này là “thực dụng” và “hợp lý về kinh tế”. Trái lại, những công ty đã đầu tư hàng tỉ USD vào điện hóa gọi đây là “chiến thắng bi kịch” của các hãng xe truyền thống trước xe điện.

Động thái này dường như nối tiếp xu hướng nhu cầu xe điện suy yếu tại Mỹ, khiến Ford phải ghi giảm gần 20 tỉ USD cho chương trình xe điện của mình. Tuy nhiên, khác với Mỹ, châu Âu vẫn ghi nhận tăng trưởng xe điện khả quan, nhờ làn sóng các mẫu xe giá phải chăng.

Quyết định của châu Âu được các hãng gặp khó khăn trong việc bán xe điện ủng hộ - Ảnh: Ford

Việc hủy lệnh cấm xe động cơ đốt trong được xem là "cứu cánh" của các hãng xe truyền thống, khi những thương hiệu này đang gặp khó trong việc bán xe điện. Đặc biệt là Volkswagen đang có nợ lớn và doanh số chung suy giảm. Thực tế, theo Autoevolution, tình cảnh của Volkswagen chẳng khác nào một “chuyến đâm đầu có kiểm soát” ngay từ khi hãng quyết định trì hoãn các mẫu xe điện mới và đẩy nền tảng MEB đã cũ tới giới hạn.

Volkswagen cũng nhận được sự ủng hộ từ Ford, hãng đang vật lộn với doanh số xe điện không khả quan. Fiat, một hãng khác chưa có kế hoạch rõ ràng cho tương lai, cũng tham gia vận động để tiếp tục bán xe động cơ đốt trong dưới nhiều hình thức.

Tuy nhiên, việc được phép bán xe xăng không thay đổi thực tế rằng xe điện là phân khúc duy nhất đang tăng trưởng. Ngành công nghiệp ô tô truyền thống có thể ăn mừng một chiến thắng nhỏ lúc này, nhưng điều đó không giúp họ vượt qua cạnh tranh từ Trung Quốc hay xây dựng những mẫu xe điện tốt hơn về dài hạn.

"Trái lại, điều này có thể khiến các hãng xe truyền thống tiếp tục đổ tiền vào những dự án sai hướng, trong khi khách hàng dần rời bỏ họ", Autoevolution đánh giá.

CEO Polestar Michael Lohscheller quan ngại động thái mới từ EU sẽ khiến ngành công nghiệp trở nên trì trệ - Ảnh: Polestar

Sự thay đổi kế hoạch cũng bỏ qua thực tế rằng rất ít người đã lái xe điện sẽ quay lại mua xe xăng. Khi cần thay xe, họ khó có khả năng tìm được một mẫu xe “đáng tiền” từ Volkswagen hay Ford. Thị trường đang dịch chuyển quá nhanh, việc chùn chân lúc này đã làm suy giảm đáng kể khả năng cạnh tranh trong tương lai của các hãng.

“Chuyển từ mục tiêu phát thải bằng 0 ở mức 100% xuống 90% có vẻ là khác biệt nhỏ, nhưng nếu chúng ta thụt lùi ngay bây giờ, chúng ta không chỉ gây tổn hại cho khí hậu mà còn làm suy yếu năng lực cạnh tranh của châu Âu”, CEO Polestar Michael Lohscheller cảnh báo.

Quan điểm này được nhiều lãnh đạo trong ngành chia sẻ, khi họ lo ngại động thái trên sẽ làm suy giảm đầu tư và khiến EU tụt lại xa hơn nữa so với Trung Quốc.