Máy bay chỉ còn một động cơ: Vì sao vẫn có thể bay và hạ cánh an toàn?

Dù chỉ còn một động cơ hoạt động, các máy bay thương mại hiện đại vẫn có thể bay hàng giờ và hạ cánh an toàn nhờ thiết kế dự phòng và quy trình huấn luyện nghiêm ngặt cho phi công.

Sự cố vừa xảy ra với chuyến bay của hãng Condor Airlines, khởi hành từ Corfu (Hy Lạp) đi Düsseldorf (Đức), đã thu hút sự chú ý toàn cầu. Khi đang ở độ cao hành trình, một bên động cơ của chiếc Boeing 757 bất ngờ phát ra ánh lửa và âm thanh bất thường. Máy bay buộc phải hạ cánh khẩn cấp tại Brindisi, miền Nam nước Ý. Toàn bộ 273 hành khách và 8 thành viên phi hành đoàn đều an toàn, không ai bị thương. Vụ việc một lần nữa khiến nhiều người đặt câu hỏi: trong trường hợp chỉ còn một động cơ hoạt động, vì sao máy bay vẫn có thể bay tiếp và hạ cánh an toàn?

Máy bay chỉ còn một động cơ: Vì sao vẫn có thể bay và hạ cánh an toàn?- Ảnh 1.

Máy bay thương mại hiện đại, đặc biệt là những dòng hai động cơ phổ biến như Boeing 757, Airbus A320 hay Boeing 737, được thiết kế theo những tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt. Trong đó có quy định gọi là ETOPS, yêu cầu máy bay phải chứng minh khả năng bay đường dài với chỉ một động cơ. Điều này cho phép các chuyến bay xuyên đại dương hay qua vùng thưa dân cư vẫn được thực hiện bằng máy bay hai động cơ, mà không bắt buộc phải dùng loại bốn động cơ như trước đây. Thực tế, với một động cơ hoạt động bình thường, máy bay vẫn có đủ lực đẩy để duy trì độ cao, tốc độ và hướng bay cần thiết cho đến khi tìm được sân bay thích hợp để hạ cánh.

Không chỉ động cơ, toàn bộ hệ thống trên máy bay đều có cơ chế dự phòng. Hệ thống điện, thủy lực, điều hòa và điều áp được thiết kế để có thể tiếp tục vận hành khi một động cơ ngừng hoạt động. Ngoài ra, máy bay còn có APU - tổ máy phụ - để cung cấp điện và khí nén trong trường hợp khẩn cấp. Nhờ vậy, hành khách vẫn có thể yên tâm rằng máy bay duy trì được các chức năng quan trọng dù một bên động cơ đã dừng.

Máy bay chỉ còn một động cơ: Vì sao vẫn có thể bay và hạ cánh an toàn?- Ảnh 2.

Trong trường hợp xảy ra sự cố, phi công sẽ thực hiện một loạt quy trình đã được đào tạo kỹ lưỡng. Họ xác định động cơ hỏng, ngắt nguồn nhiên liệu để tránh nguy cơ cháy nổ, sau đó ổn định máy bay và thông báo cho kiểm soát không lưu. Điểm đến sẽ được tính toán lại để chọn sân bay gần và phù hợp nhất cho việc hạ cánh. Những tình huống này đều nằm trong chương trình huấn luyện bắt buộc và được thực hành định kỳ bằng mô phỏng, từ kịch bản động cơ ngừng hoạt động khi cất cánh cho đến lúc đang ở hành trình hay trong giai đoạn hạ cánh.

Việc điều khiển máy bay chỉ với một động cơ đòi hỏi sự tập trung và kỹ năng cao, bởi lực đẩy chỉ còn đến từ một phía, khiến máy bay có xu hướng lệch. Tuy vậy, với sự hỗ trợ của hệ thống điều khiển hiện đại và kinh nghiệm của phi công, quá trình hạ cánh vẫn có thể diễn ra an toàn. Trên thực tế, nhiều vụ việc mất một động cơ đã kết thúc với hạ cánh thành công, thậm chí có những trường hợp hi hữu cả hai động cơ cùng ngừng hoạt động, máy bay vẫn có thể lượn và đáp xuống an toàn như vụ hạ cánh trên sông Hudson năm 2009.

Máy bay chỉ còn một động cơ: Vì sao vẫn có thể bay và hạ cánh an toàn?- Ảnh 3.

Ngành hàng không vốn được xây dựng trên nguyên tắc dự phòng và kiểm soát rủi ro ở mức cao nhất. Sự cố của chuyến bay Condor vừa qua là lời nhắc nhở rằng những hình ảnh khói lửa có thể khiến hành khách hoảng sợ, nhưng thực tế máy bay vẫn được thiết kế để chịu đựng và vượt qua tình huống đó. Khi một động cơ ngừng hoạt động, chuyến bay chưa phải kết thúc, và cơ hội để tất cả mọi người an toàn trở lại mặt đất vẫn được đảm bảo ở mức rất cao.