Bức tranh vĩ mô bất ổn tại Mỹ là chất xúc tác chính khiến các ngân hàng cần đa dạng hóa danh mục đầu tư, chuyển dịch sự tập trung sang thu nhập ngoài lãi và thắt chặt công tác quản lý chi phí bền vững, theo báo cáo Triển vọng ngân hàng và thị trường vốn 2025 mới phát hành của Deloitte.
Ưu tiên hàng đầu của các ngân hàng Mỹ trong bối cảnh vĩ mô bất ổn
Những bất ổn kinh tế vĩ mô trong năm 2025 sẽ khiến các nhà điều hành ngân hàng phải cảnh giác khi số liệu chi tiêu tiêu dùng đang dừng ở mức vừa phải và có khả năng giảm. Trong đó, những áp lực tài chính lớn của người tiêu dùng cũng sẽ khiến các khoản vay mua thẻ tín dụng, ô tô có thể sẽ tăng trưởng chậm lại, báo cáo của Deloitte cho biết.
Cũng theo Deloitte, nhu cầu thanh khoản của ngân hàng, sự miễn cưỡng của người gửi chấp nhận lãi suất tiền gửi thấp có thể sẽ khiến chi phí tiền gửi có lãi suất ở mức cao hơn. Biên lợi nhuận ròng trung bình của các ngân hàng dự kiến cũng sẽ giảm xuống mức 3% và 2,7% trong năm 2025 và 2026.
Lợi nhuận giảm, các ngân hàng bắt buộc phải cải thiện danh mục đầu tư, nhất là danh mục đầu tư chứng khoán. Trong kế hoạch này, các ngân hàng lớn sẽ có lợi thế cạnh tranh tốt hơn nhờ danh mục đầu tư đa dạng. Những điểm sáng khác về phí ngân hàng đầu tư nhờ hoạt động M&A, phát hành hay tập trung hoạt động thị trường vốn sẽ giúp ngân hàng cải thiện khiêm tốn thu nhập ngoài lãi nhất định.
Các ngân hàng Mỹ có thể sẽ đặt ưu tiên hàng đầu vào việc tập trung tận dụng các đòn bẩy phù hợp để kiểm soát chi phí, lên kế hoạch hiện đại hóa công nghệ và giữ chân nhân tài chất lượng cao.
Cụ thể hơn, chi phí tiền gửi dự kiến vẫn ở mức cao mặc cho lãi suất giảm trong bối cảnh nền kinh tế bất ổn tạo dựng nên một môi trường phù hợp cho việc phát triển các nguồn thu nhập ngoài lãi. Theo phân tích của Deloitte, các ngân hàng Mỹ có một số lựa chọn đáng cân nhắc để cải thiện thu nhập ngoài lãi của mình.
Đa dạng hóa nguồn thu, cải thiện thu nhập ngoài lãi
Để hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trở lên trong năm 2025, nhiều ngân hàng thương mại Việt Nam đã thực hiện giảm lãi suất huy động song song với việc tung ra nhiều gói tín dụng với lãi suất thấp.
Deloitte cho rằng, việc chênh lệch lãi suất ở hai chiều dự kiến sẽ ảnh hưởng đáng kể đến biên lợi nhuận, đặc biệt khi hoạt động của các ngân hàng vẫn dựa vào tín dụng.
"Được Chính phủ giao nhiệm vụ hiện thực hóa nguyên tắc “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, việc các ngân hàng đa dạng hóa nguồn thu, cải thiện thu nhập ngoài lãi là điều không thể bỏ qua", bà Trần Thị Thúy Ngọc, Phó Tổng Giám đốc Phụ trách Khách hàng và thị trường, Deloitte Việt Nam nhấn mạnh.
Theo dự báo, tỷ trọng của thu nhập ngoài lãi trên tổng thu nhập của ngân hàng năm 2025 vẫn sẽ ở mức 22%. Tỷ trọng này có thể gia tăng khi các ngân hàng điều chỉnh chiến lược của mình trong từng mảng kinh doanh.
Mặt khác, các ngân hàng cũng cần dành sự chú ý trong việc cắt giảm chi phí hoạt động. Nhiều ngân hàng đang thực hiện những nỗ lực hay sáng kiến tiết kiệm chi phí, dù vậy thường không đạt được kết quả như mong đợi.
Lấy dẫn chứng tại thị trường Mỹ, nghiên cứu của Deloitte cho thấy, một số ngân hàng đã công bố các kế hoạch chính thức bao gồm tối ưu hiệu quả chi nhánh, giảm số lượng nhân viên, tinh giản tổ chức hoặc rút khỏi các thị trường thứ yếu. Tuy nhiên, trong một cuộc khảo sát của Deloitte MarginPLUS, 56% trong số 25 lãnh đạo ngân hàng và thị trường vốn toàn cầu cho biết tổ chức của họ thậm chí không đạt được 50% mục tiêu tiết kiệm chi phí vào năm ngoái.
4 đòn bẩy giúp ngân hàng vượt qua thách thức
Từ kinh nghiệm của các ngân hàng quốc tế, Deloitte chỉ ra rằng các ngân hàng Việt Nam nên hướng đến việc chuyển đổi chi phí bền vững hơn bằng cách sử dụng các đòn bẩy như:
Khai thác sức mạnh của tính minh bạch về chi phí: nắm bắt tính minh bạch về chi phí để hiểu nguyên do chi phí cơ bản tăng cao; bổ sung chi phí hoạt động để hiểu cách tận dụng tài nguyên tốt hơn và giảm chi phí một cách bền vững.
Mở rộng quy mô tự động hóa và AI để giảm chi phí và tăng năng suất: đẩy nhanh việc áp dụng các công cụ tự động hóa và máy học; mở rộng quy mô AI và triển khai các mô hình ngôn ngữ lớn để tạo ra hiệu quả bổ sung và tiết kiệm chi phí.
Tích hợp việc kiểm soát rủi ro vào các sáng kiến thay đổi sớm: lồng ghép yếu tố rủi ro và tuân thủ sớm vào các sáng kiến chuyển đổi và thay đổi chi phí để giảm bền vững
Duy trì kỷ luật thực thi mạnh mẽ: liên tục theo dõi kết quả so với mục tiêu kinh doanh; tập trung vào trách nhiệm giải trình khi thực hiện các mục tiêu tiết kiệm chi phí.
