Ảnh minh họa
Theo số liệu thống kê sơ bộ từ Cục Hải quan, xuất khẩu gạo trong tháng 10 của nước ta đã mang về hơn 232 triệu USD với hơn 466 nghìn tấn, giảm 46,2% về lượng và giảm 46,8% về trị giá so với tháng trước đó.
Lũy kế trong 10 tháng đầu năm, nước ta đã xuất khẩu hơn 6,8 triệu tấn gạo và thu về hơn 3,4 tỷ USD, giảm 2% về lượng và giảm đến 20% về trị giá so với cùng kỳ năm trước.
Giá gạo xuất khẩu bình quân 10 tháng đạt 511 USD/tấn, giảm 18,5% so với cùng kỳ năm trước.
Xét về thị trường, Philippines vẫn là thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam với gần 3 triệu tấn, thu về hơn 1,4 tỷ USD, tuy nhiên giảm 19% về lượng và giảm 35% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024. Giá xuất khẩu cũng ghi nhận mức giảm 20%, tương ứng 491 USD/tấn. Tổng thống Philippines Ferdinand R. Marcos, Jr. đã phê duyệt việc gia hạn lệnh cấm nhập khẩu gạo đến cuối năm 2025 nhằm ổn định giá lúa.
Ngoài Philippines, Việt Nam đang ghi nhận xuất khẩu gạo tăng mạnh sang một loạt thị trường. Cụ thể, đứng thứ 2 trong số các nước nhập khẩu gạo là Bờ Biển Ngà với hơn 916 nghìn tấn, trị giá hơn 421 triệu USD, tăng mạnh 134% về lượng và tăng 80% về trị giá so với 10T/2025. Tuy nhiên giá giảm 23%, đạt 459 USD/tấn,
Gana là nhà nhập khẩu gạo Việt Nam lớn thứ 3 với hơn 834 nghìn tấn, trị giá hơn 468 triệu USD, tăng 60% về lượng và tăng 30% về trị giá so với cùng kỳ. Giá bình quân giảm 19%, đạt 561 USD/tấn.
Đáng chú ý, một quốc gia châu Á ghi nhận mức tăng trưởng đến 5 chữ số là Bangladesh. Cụ thể, Bangladesh đã nhập từ nước ta hơn 105 nghìn tấn gạo, trị giá gần 50 triệu USD, tăng 25.329% về lượng và tăng hơn 15.000% về trị giá so với 10T/2025. Giá giảm đến 40%, đạt bình quân 475 USD/tấn.
Mặc dù Bangladesh là nước sản xuất lúa lớn thứ ba thế giới, sản lượng gạo của nước này thường không đủ đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước, dẫn đến việc phải nhập khẩu gạo từ các nước như Ấn Độ, Thái Lan, Việt Nam và Myanmar.
Chính phủ đã quốc gia này đã hạ thuế nhập khẩu gạo xuống gần 0% trong năm tài chính này. Từ đầu vụ đến nay, Bangladesh đã nhập khẩu khoảng 0,35 triệu tấn gạo, trong đó khu vực tư nhân chiếm tới 85%. Cùng với đó, Cục Khuyến nông (DAE) dự báo sản lượng vụ Boro năm nay đạt 22 triệu tấn – mức cao nhất từ trước đến nay.
Tổng cục Lương thực cho biết đã mua kỷ lục 1,7 triệu tấn gạo từ vụ Boro trong giai đoạn tháng 5–8, nâng lượng tồn kho công lên khoảng 1,6 triệu tấn. Chính phủ cũng đặt mục tiêu nhập khẩu tổng cộng 0,5 triệu tấn cho dự trữ chiến lược, trong đó 50.000 tấn đã về đến kho. Việc thu mua vụ Aman dự kiến bắt đầu từ tháng 11, bảo đảm nguồn cung ngắn hạn.
Theo Hiệp hội Người tiêu dùng Bangladesh (CAB), người dân không được hưởng lợi từ nguồn cung dồi dào. Ông SM Nazer Hossain, Phó chủ tịch CAB, cho rằng các nhà xay xát kiểm soát cả gạo nội địa lẫn nhập khẩu, kể cả nguồn cung cho kho dự trữ chính phủ, trong khi công tác giám sát thị trường còn yếu.
Giáo sư Rashidul Hasan, chuyên gia chuỗi giá trị, nhận định giá gạo từng giảm nhẹ vào tháng 6 nhưng lại tăng trở lại ngay trong cao điểm thu hoạch Boro. Ông cho rằng nguyên nhân chính nằm ở việc chính phủ chưa xây dựng được cơ chế hiệu quả để mua thóc trực tiếp từ nông dân, khiến thị trường phụ thuộc vào các nhà xay xát.
Huy Hoàng
