Sở Nội vụ TP.HCM vừa có tờ trình dự thảo gửi Ban Thường vụ Đảng ủy UBND thành phố, trình Ban Thường vụ Thành ủy, đề xuất phương án sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị thành phố theo Kết luận số 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Theo đánh giá, TP.HCM hiện có 22 đơn vị hành chính cấp huyện, trong đó 4 đơn vị đạt tiêu chuẩn về diện tích và quy mô dân số theo quy định, gồm: TP Thủ Đức, Quận 7, Quận 12 và quận Bình Tân. Như vậy, còn lại 18 đơn vị (chiếm 81,81%) chưa đạt chuẩn.
Phần lớn các đơn vị chưa đạt thuộc 13 quận nội thành: Quận 1, 3, 4, 5, 6, 8, 10, 11, Bình Thạnh, Gò Vấp, Phú Nhuận, Tân Bình, Tân Phú; cùng 5 huyện ngoại thành. Trong số này, huyện Nhà Bè thuộc diện cần sắp xếp trong giai đoạn 2026 - 2030 theo Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Sở Nội vụ TP.HCM đề xuất 2 phương án sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã. (Ảnh minh họa)
Ở cấp xã, toàn thành phố hiện có 273 đơn vị, nhưng chỉ 30 đơn vị (chiếm 10,99%) đạt chuẩn về diện tích và dân số. Còn lại 243 đơn vị (chiếm 89,01%) chưa đạt chuẩn theo quy định tại Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 (đã được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị quyết số 27/2022/UBTVQH15).
Trong số này, 94 đơn vị thuộc diện cần sắp xếp trong giai đoạn 2026 - 2030; trong đó 32 đơn vị đã được sắp xếp trong giai đoạn 2019 - 2025, còn 62 đơn vị cần tiếp tục sắp xếp.
Để phù hợp với điều kiện thực tiễn, Sở Nội vụ TP.HCM đề xuất hai phương án sắp xếp lại hệ thống đơn vị hành chính cấp xã, nhằm tinh giản đầu mối, giảm số lượng đơn vị không còn phù hợp với quy mô dân số và địa bàn quản lý, đồng thời vẫn đảm bảo hiệu quả hoạt động của bộ máy.
Phương án 1: Còn lại 32 đơn vị hành chính cấp xã
Phương án 1 đề xuất sắp xếp toàn bộ 273 đơn vị hành chính cấp xã hiện nay thành 32 đơn vị mới.
Cụ thể: TP Thủ Đức giữ lại 1 đơn vị cấp xã; 16 quận tổ chức lại thành 21 đơn vị (trong đó các quận lớn như Quận 7, 12, Bình Tân, Bình Thạnh và Gò Vấp được bố trí mỗi quận 2 đơn vị); 5 huyện (Bình Chánh, Cần Giờ, Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè) sắp xếp thành 10 đơn vị. Tổng cộng, sau sắp xếp, TP.HCM còn 32 đơn vị hành chính cấp xã.
Để phục vụ người dân và doanh nghiệp khi số lượng đơn vị cấp xã giảm mạnh, phương án này đề xuất thành lập 58 khu vực hành chính trực thuộc nhằm tiếp nhận hồ sơ, giải quyết thủ tục hành chính và triển khai nhiệm vụ quản lý Nhà nước.
Mỗi khu vực hành chính bố trí 10 cán bộ, tổng cộng 580 người. Mỗi đơn vị hành chính cấp xã bố trí 52 cán bộ, tổng cộng 1.664 người. Tổng số cán bộ, công chức theo phương án này là 2.244 người.
So với tổng hiện tại là 17.132 cán bộ, công chức và người hoạt động không chuyên trách, phương án 1 giúp tinh giản 14.888 người, tương ứng 86,9%.
Phương án 2: Sắp xếp thành 110 đơn vị hành chính cấp xã
Phương án 2 theo hướng dung hòa hơn, sắp xếp 273 đơn vị cấp xã hiện tại còn 110 đơn vị, giữ lại 40,29% số lượng ban đầu.
Cụ thể: TP Thủ Đức từ 34 phường còn 19 phường; 16 quận với 176 phường, sắp xếp thành 47 đơn vị mới, bao gồm: 9 Quận (1, 3, 4, 5, 6, 8, 10, 11, Phú Nhuận) - mỗi quận 2 đơn vị;.
Quận Gò Vấp, Tân Bình, Tân Phú - mỗi quận 3 đơn vị; Quận 7 và Bình Thạnh - mỗi quận 4 đơn vị; Quận 12 và Bình Tân - giữ lại mỗi quận 6 đơn vị; 5 huyện sắp xếp từ 63 xã, thị trấn còn lại 44 đơn vị.
Tổng cộng còn lại 110 đơn vị hành chính cấp xã, giảm 163 đơn vị, tương đương 59,7%.
Khác với phương án 1, phương án 2 không phát sinh khu vực hành chính trung gian, mà giữ nguyên mô hình quản lý hiện tại của cấp xã. Với 52 cán bộ mỗi đơn vị, tổng cộng cần 5.720 cán bộ, công chức. So với hiện nay, số cán bộ, công chức và người hoạt động không chuyên trách giảm 11.412 người, tương ứng 66,61%.
Phương án 1 giúp tinh giản bộ máy mạnh mẽ hơn (giảm gần 87%) nhưng phát sinh thêm 58 khu vực hành chính trung gian, có thể ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận dịch vụ của người dân do quy mô đơn vị xã rộng hơn. Phương án 2 tuy mức tinh giản thấp hơn (khoảng 66,6%) nhưng giữ được tính ổn định trong quản lý, không tạo tầng trung gian, giúp người dân dễ tiếp cận dịch vụ hành chính công.
