Một sự cố bất ngờ đã xảy ra tại nhà máy điện hạt nhân Gravelines, nhà máy lớn nhất nước Pháp, khi một đàn sứa khổng lồ đã khiến 4 lò phản ứng tại đây phải tạm ngừng hoạt động.
Sự cố này diễn ra vào đêm Chủ nhật (ngày 10/8) và rạng sáng thứ Hai (ngày 11/8), tại khu vực bờ biển phía Bắc nước Pháp, giữa Calais và Dunkirk.
Nhà điều hành EDF xác nhận với Sky News rằng sự xuất hiện khó lường của đàn sứa khổng lồ đã làm tắc nghẽn các trống lọc tại các trạm bơm của nhà máy, khiến các tổ máy số 2, 3 và 4 tự động ngừng hoạt động trong khoảng thời gian từ 11h đêm ngày 10/8. Tổ máy số 6 sau đó đã ngừng hoạt động từ 6h sáng ngày 11/8.
Nhà máy Gravelines có tổng cộng 6 lò phản ứng, với công suất sản xuất điện lên tới 5,4 GW, đủ để cung cấp điện cho khoảng 5 triệu hộ gia đình. Tuy nhiên, hiện tại, nhà máy đã tạm dừng sản xuất để các đội kỹ thuật xử lý tắc nghẽn.
EDF khẳng định rằng sự cố chỉ ảnh hưởng đến phần không liên quan đến hạt nhân của nhà máy và không gây tác động đến an toàn cơ sở, nhân sự hoặc môi trường. Hai lò phản ứng còn lại (số 1 và 5) vốn đã ngừng hoạt động trước đó để bảo trì, nên chỉ có 4 lò bị ảnh hưởng trực tiếp bởi đàn sứa.
Hoạt động tại nhà máy điện hạt nhân Gravelines ở Pháp bị tạm dừng sau khi một đàn sứa xâm nhập vào hệ thống làm mát bằng nước biển của nhà máy. Ảnh: Getty Images
Nhà máy điện hạt nhân Gravelines ở Pháp. Ảnh: RTE
Nhà máy Gravelines sử dụng nước từ một kênh nối với Biển Bắc để làm mát hệ thống. Khu vực Biển Bắc là nơi sinh sống của nhiều loài sứa, và trong những năm gần đây, số lượng sứa tại vùng biển gần Calais đã tăng đột biến do nước biển ấm lên và sự xuất hiện của các loài xâm lấn.
"Sứa sinh sản nhanh hơn khi nước ấm hơn, và vì các khu vực như Biển Bắc đang trở nên ấm hơn, nên thời gian sinh sản ngày càng mở rộng", ông Derek Wright, chuyên gia tư vấn sinh học biển của Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ, nói với hãng thông tấn Reuters.
"Sứa cũng có thể bám vào tàu chở dầu, xâm nhập vào khoang dằn – nơi chứa nước được bơm vào hoặc ra để điều chỉnh độ chìm của tàu – tại một cảng và thường bị bơm ra vùng biển cách đó nửa vòng trái đất", ông nói.
Sứa trên bờ biển gần nhà máy điện hạt nhân Gravelines, ngày 12/8/2025. Ảnh: Al Jazeera
Tạp chí Bulletin of the Atomic Scientists đã viết vào năm 2021 rằng các đàn sứa làm tê liệt các nhà máy điện hạt nhân "không phải là điều mới mẻ hay chưa từng xảy ra" và đã có những thiệt hại kinh tế đáng kể do việc buộc phải đóng cửa các nhà máy điện.
Một loài xâm lấn được gọi là sứa Mặt Trăng châu Á, có nguồn gốc từ Tây Bắc Thái Bình Dương, lần đầu tiên được phát hiện ở Biển Bắc vào năm 2020.
Loài này, ưa sống ở vùng nước tĩnh lặng với mật độ sinh vật phù du cao, chẳng hạn như ở cảng và kênh đào, đã từng gây ra những vấn đề tương tự tại các cảng và nhà máy điện hạt nhân ở Trung Quốc, Nhật Bản và Ấn Độ.
EDF cho biết họ không biết loài sứa nào liên quan đến việc đóng cửa nhà máy điện hạt nhân Gravelines, nhưng đây không phải là lần đầu tiên. Lần gần nhất hoạt động của họ bị ảnh hưởng bởi loài động vật không xương sống này là vào những năm 1990.
Các chuyên gia cho biết tình trạng đánh bắt quá mức, ô nhiễm nhựa và biến đổi khí hậu đã tạo điều kiện cho sứa phát triển mạnh và sinh sản nhanh chóng.
Các nhà khoa học hiện đang tìm cách ngăn chặn việc đóng cửa các nhà máy điện ven biển do các đàn sứa, bao gồm cả việc sử dụng máy bay không người lái (UAV/drone) để lập bản đồ di chuyển của loài vật này, cho phép can thiệp sớm.
Minh Đức (Theo Sky News, Al Jazeera)
