Sáng 5/6, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 46, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh.
Cụ thể, 11 luật gồm: Luật Quốc phòng; Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam; Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng; Luật Nghĩa vụ quân sự; Luật Biên phòng Việt Nam; Luật Phòng không nhân dân; Luật Lực lượng dự bị động viên; Luật Phòng thủ dân sự; Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; Luật Dân quân tự vệ; Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh (dự án Luật).
Trung tướng Thái Đại Ngọc, Phó Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam.
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Trung tướng Thái Đại Ngọc, Phó Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam (Bộ Quốc phòng), cho biết việc sửa đổi này nhằm thực hiện chủ trương về sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp cùng với định hướng bỏ đơn vị hành chính cấp huyện và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Mặt khác, Quân đội đã giải thể các Ban chỉ huy quân sự cấp huyện, thành lập Ban chỉ huy Phòng thủ khu vực trực thuộc Bộ chỉ huy quân sự cấp tỉnh và giải thể Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng cấp tỉnh, thành lập Ban chỉ huy Bộ đội Biên phòng trực thuộc Bộ chỉ huy quân sự cấp tỉnh.
Bên cạnh đó, việc sáp nhập một số ban, bộ, ngành Trung ương đã thay đổi về tên gọi, trách nhiệm trong việc thực hiện các luật về quân sự, quốc phòng.
Vì vậy, Trung tướng Thái Đại Ngọc khẳng định phải sửa đổi, bổ sung các luật về quân sự, quốc phòng để bảo đảm đồng bộ, thống nhất.
Với việc sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Quốc phòng , Chính phủ đề xuất UBND cấp tỉnh ban bố lệnh giới nghiêm tại một hoặc một số địa phương cấp xã và UBND cấp xã ban bố lệnh giới nghiêm tại một hoặc một số khu vực trên địa bàn quản lý.
Với Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam , Chính phủ đề xuất bỏ một số chức danh Chỉ huy trưởng, Chính ủy Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng cấp tỉnh; Phó Chỉ huy trưởng, Phó Chính ủy Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng cấp tỉnh; Chỉ huy trưởng, Chính trị viên Ban chỉ huy quân sự cấp huyện; Phó Chỉ huy trưởng, Chính trị viên phó Ban chỉ huy quân sự cấp huyện.
Luật cũng bổ sung trách nhiệm Chủ tịch tỉnh quyết định gọi đào tạo sĩ quan dự bị và gọi sĩ quan dự bị vào phục vụ tại ngũ, huấn luyện, kiểm tra sẵn sàng động viên, sẵn sàng chiến đấu đối với cán bộ, công chức, hạ sĩ quan dự bị cư trú tại địa phương.
Với Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng sẽ chuyển thẩm quyền từ Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện sang Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy phòng thủ khu vực quyết định việc giải ngạch đối với quân nhân chuyên nghiệp dự bị hết hạn tuổi hoặc không còn đủ sức khoẻ phục vụ trong ngạch dự bị do không còn cấp huyện.
Với Luật Nghĩa vụ quân sự , Trung tướng Thái Đại Ngọc cho biết, dự kiến chuyển thẩm quyền của cấp huyện lên cấp tỉnh đối với các nhiệm vụ: thành lập Hội đồng khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự; quyết định danh sách công dân gọi nhập ngũ, thực hiện nghĩa vụ tham gia CAND, danh sách tạm hoãn, miễn gọi nhập ngũ; công nhận công dân hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ trong thời bình; tổ chức bàn giao quân cho các đơn vị.
Ngoài ra, chuyển thẩm quyền của cấp huyện về cấp xã đối với một số nhiệm vụ như kiểm tra sức khoẻ hạ sĩ quan, binh sĩ dự bị; ra lệnh gọi từng công dân: Đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu, sơ tuyển và khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, gọi nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an Nhân dân.
Chuyển thẩm quyền của Ban chỉ huy quân sự cấp huyện về Ban chỉ huy phòng thủ khu vực quyết định: Đưa ra khỏi danh sách đăng ký nghĩa vụ quân sự, giải ngạch đối với hạ sĩ quan, binh sĩ dự bị và chịu trách nhiệm chính trong tổ chức lễ giao quân, tiếp nhận bàn giao hạ sĩ quan, binh sĩ hoàn thành nghĩa vụ tại ngũ.
Với Luật Biên phòng Việt Nam bổ sung việc xây dựng phòng thủ khu vực biên giới; quy định Ban chỉ huy Bộ đội Biên phòng quyết định hạn chế hoặc tạm dừng hoạt động trong khu vực biên giới thuộc phạm vi quản lý; quy định Chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy quân sự cấp tỉnh đề nghị Chủ tịch tỉnh quyết định hạn chế hoặc tạm dừng qua lại cửa khẩu.
Với Luật Phòng không nhân dân xác định trọng điểm phòng không nhân dân cấp xã; chuyển trách nhiệm về chỉ huy phòng không nhân dân từ Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự cấp huyện sang Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy phòng thủ khu vực trong chỉ đạo, thực hiện các nhiệm vụ về phòng không nhân dân do không còn cấp huyện.
Luật cũng bổ sung nhiệm vụ của Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy phòng thủ khu vực, Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự cấp xã được quyền ra lệnh chế áp, tạm giữ tàu bay không người lái, phương tiện bay khác trên địa bàn quản lý.
Với Luật Phòng thủ dân sự , chuyển một số nhiệm vụ từ UBND cấp huyện xuống UBND cấp xã trong áp dụng, chỉ huy lực lượng trong phòng thủ dân sự. Bổ sung nhiệm vụ của Ban chỉ huy phòng thủ khu vực trong tham mưu cho Ban chỉ huy phòng thủ dân sự cấp tỉnh chỉ đạo Ban chỉ huy phòng thủ dân sự cấp xã trong tổ chức, chỉ đạo, điều hành về phòng thủ dân sự trên địa bàn quản lý.
Với Luật Dân quân tự vệ bỏ thẩm quyền Chủ tịch huyện trong quyết định kéo dài độ tuổi, thời hạn thực hiện nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ, trong đăng ký, tạm hoãn, thôi, hoàn thành thực hiện nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ trước thời hạn, đưa ra khỏi danh sách công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ, quản lý dân quân tự vệ do không còn cấp huyện.
Luật bổ sung trung đội dân quân phòng không, pháo binh trong tổ chức Dân quân tự vệ. Sửa đổi quy định Chỉ huy trưởng là ủy viên UBND cấp xã thành Chỉ huy trưởng, trợ lý là công chức để phù hợp với dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Luật Cán bộ, công chức đang sửa đổi.
Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại tán thành sự cần thiết ban hành Luật nhằm thể chế hóa quan điểm chỉ đạo của Đảng về tiếp tục sắp xếp tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, bảo đảm phù hợp, thống nhất trong hệ thống pháp luật khi sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013 và các luật liên quan đến tổ chức bộ máy Nhà nước.
Ngoài ra, một số ý kiến trong cơ quan thẩm tra đề nghị đổi tên Luật thành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật trong lĩnh vực quốc phòng để bảo đảm ngắn gọn, tương tự như Luật sửa 11 luật và Luật sửa 35 luật liên quan đến quy hoạch tại nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV.
