Người lo cạy cửa, kẻ chạy thủ tục
Khu “đất vàng” 39–39B Bến Vân Đồn.
Cụ thể, theo kết luận, vụ án xảy ra tại Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG) và các đơn vị liên quan đã phơi bày toàn cảnh một thương vụ thâu tóm khu “đất vàng” 39–39B Bến Vân Đồn (quận 4 cũ, TP HCM) rộng hơn 6.200m², với những chi tiết gây rúng động, tiền hối lộ được giao bằng hai vali kéo tay, bốn vỏ thùng rượu ngoại, cùng đồng hồ Patek Philippe và những lời hứa tặng penthouse cho quan chức.
Khu đất 39–39B Bến Vân Đồn có nguồn gốc công sản, do Tổng cục Cao su (nay là VRG) quản lý từ năm 1976. Sau nhiều lần sắp xếp lại, quyền quản lý được giao cho hai đơn vị thành viên là Tổng Công ty Cao su Đồng Nai và Công ty Cao su Bà Rịa, thông qua Công ty TNHH Phú Việt Tín, với tỷ lệ vốn góp lần lượt là 72% và 28%.
C03 xác định, tháng 12/2009, ông Lê Quang Thung, khi đó là Quyền Chủ tịch HĐQT VRG, đã chủ động đề xuất bán khu đất cho bà Lê Y Linh do có quan hệ cá nhân từ trước. Để thương vụ diễn ra trót lọt, bà Linh và ông Đặng Phước Dừa (Chủ tịch Công ty Việt Tín) nhanh chóng hình thành “liên minh lợi ích”, phân vai cụ thể: Linh hưởng 80% lợi nhuận, phụ trách “cửa” Tập đoàn Cao su – bên bán; Dừa hưởng 20%, chịu trách nhiệm “chạy” thủ tục với các cơ quan chức năng TP HCM.
Từ sự phân công này, Dừa bắt đầu triển khai một chiến dịch “ngoại giao tiền mặt”, tiếp cận hàng loạt quan chức từ cấp lãnh đạo thành phố đến các sở, ngành.
Tại cơ quan điều tra, Đặng Phước Dừa khai đã tiếp cận bà Nguyễn Thị Hồng (thời điểm đó là Phó Chủ tịch UBND TP HCM) thông qua chồng bà là ông Hồ Thanh Mẫn. Sau những buổi ăn uống tạo quan hệ, Dừa đưa bà Hồng 10.000 USD trong một túi quà; tiếp đó, nhân dịp tân gia tại huyện Hóc Môn, Dừa mang thêm 50.000 USD để “cảm ơn” việc ký văn bản giao đất.
Không dừng lại ở đó, Dừa khai đã đưa tiền và hứa hẹn lợi ích cho nhiều cán bộ khác hứa tặng penthouse hoàn thiện, đưa 60.000–70.000 USD cho các ông Nguyễn Thành Tài, Nguyễn Hữu Tín (đều là Phó Chủ tịch UBND TP HCM); tặng đồng hồ Patek Philippe cùng 200 triệu đồng cho ông Trần Quang Vinh (Phó Giám đốc Sở Tài chính) và hứa cho “căn hộ xây thô”.
Theo lời khai, ông Trần Chí Dũng (Giám đốc Sở Quy hoạch – Kiến trúc) nhận 500 triệu đồng và lời hứa một căn hộ góc hoàn thiện; ông Nguyễn Thanh Nhàn (Phó Giám đốc Sở TN&MT) nhận 200 triệu đồng cùng cam kết bán căn hộ giá ưu đãi; ông Huỳnh Kim Phát (Phó Chánh Văn phòng UBND TP HCM) nhận 200 triệu đồng và lời hứa tương tự. Với lãnh đạo UBND quận 4, Dừa khai hứa cho mỗi người một căn hộ hoàn thiện.
Từ hai va-ly tiền đến biệt thự
Từ trái qua, các bị can Trần Ngọc Thuận; Nguyễn Thị Hồng; Võ Sỹ Lực; Trần Thoại. Ảnh: Bộ Công an.
Cũng theo Cơ quan điều tra, năm 2013, dự án rơi vào bế tắc do mâu thuẫn nội bộ và thiếu vốn. Đây là thời điểm bà Nguyễn Thị Như Loan, Tổng Giám đốc Quốc Cường Gia Lai, xuất hiện với vai trò người thâu tóm.
Theo lời khai, bà Loan biết rõ khu đất có nguồn gốc công sản, việc chuyển nhượng trước đó không qua đấu giá, doanh nghiệp dự án chưa nộp tiền sử dụng đất và chưa hoàn tất nghĩa vụ với Nhà nước. Dù vậy, tháng 12/2013, bà Loan vẫn ký hợp đồng hứa nhận chuyển nhượng 100% vốn góp tại Phú Việt Tín với giá hơn 460 tỷ đồng, đồng ý chuyển trước 50 tỷ đồng để “lo đối ngoại” với lãnh đạo VRG.
Từ nguồn tiền này, Đặng Phước Dừa hai lần mang tiền đến gặp ông Trần Ngọc Thuận, khi đó là Tổng Giám đốc VRG. Lần đầu, Dừa đưa 20 tỷ đồng, đóng trong 4 vỏ thùng rượu ngoại. Lần thứ hai, tháng 9/2014, Dừa tiếp tục giao 25 tỷ đồng, xếp trong 2 va-ly kéo tay, mang đến tận biệt thự riêng của ông Thuận vào buổi tối.
Ông Thuận thừa nhận hành vi nhận hối lộ, khai biết việc chuyển nhượng là sai quy định nhưng “rơi vào thế khó”. Trong số 45 tỷ đồng nhận được, ông Thuận chia cho một số cá nhân, phần còn lại sử dụng cá nhân. Quá trình điều tra, gia đình ông Thuận đã nộp khắc phục hơn 26,6 tỷ đồng và giao nộp sổ tiết kiệm 11 tỷ đồng.
Kết luận điều tra xác định, sau những cú “bôi trơn” bằng tiền và quà, UBND TP HCM đã ký quyết định giao khu đất 39–39B Bến Vân Đồn cho Công ty Phú Việt Tín không qua đấu giá, trái quy định pháp luật. Từ đó, khu đất công sản chính thức rời khỏi sự quản lý của Nhà nước.
Đến nay, các bị can và gia đình đã nộp khắc phục hơn 223 tỷ đồng và 64.000 USD. Cơ quan điều tra cũng kê biên 9 bất động sản của các bị can Nguyễn Thị Như Loan, Lê Y Linh và Đặng Phước Dừa, tổng trị giá hơn 413 tỷ đồng, để bảo đảm thi hành án.
