Tin giả thất thiệt gây hoang mang
Cuối tháng 5, mạng xã hội xuất hiện hàng loạt video và hình ảnh được chia sẻ với tốc độ chóng mặt, ghi cảnh công nhân “nhúng sầu riêng vào thùng hóa chất” với tiêu đề đầy giật gân như “Sầu riêng Đắk Nông ngâm vàng O ”, “Phát hiện sầu riêng tẩm hóa chất độc hại trước khi ra thị trường”.
Những đoạn clip này nhanh chóng lan truyền trên TikTok, Facebook, kéo theo hàng trăm nghìn lượt tương tác, khiến người tiêu dùng hoang mang.
Thông tin thất thiệt trên mạng xã hội về sầu riêng Đắk Nông nhiễm hóa chất. Ảnh cắt từ video.
Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) tỉnh Đắk Nông đã ra văn bản khẳng định, toàn bộ hình ảnh và video gây xôn xao dư luận đều xuất phát từ một vụ vi phạm đã xảy ra từ cuối năm 2017.
Khi đó, một doanh nghiệp tại TP. Gia Nghĩa bị phát hiện sử dụng hóa chất không rõ nguồn gốc trong sơ chế sầu riêng đã bị xử phạt hành chính, đình chỉ hoạt động và buộc tiêu hủy toàn bộ sản phẩm. Kể từ đó đến nay, vụ việc không tái diễn. Doanh nghiệp liên quan đã cải tổ quy trình sản xuất, đạt chứng nhận an toàn thực phẩm quốc tế như HACCP, ISO 22000:2018, được giám sát định kỳ bởi các tổ chức độc lập.
Sở NN&MT Đắk Nông khẳng định, việc lan truyền hình ảnh cũ với nội dung mới, sai sự thật, là hành vi gây tổn hại nghiêm trọng đến uy tín nông sản Việt, đặc biệt là sầu riêng, mặt hàng đang vươn mạnh ra thị trường quốc tế.
Sở NN&MT Đắk Nông cũng kêu gọi người dân không chia sẻ, bình luận, hay tương tác với các nội dung chưa kiểm chứng. Thay vào đó, cần ưu tiên thông tin từ các nguồn chính thống để góp phần ổn định thị trường và bảo vệ uy tín của nông sản Việt Nam.
Luật sư Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ nhiệm Đoàn luật sư TPHCM - cho biết: Hành vi đăng tải, lan truyền thông tin sai sự thật trên mạng xã hội, đặc biệt là những nội dung chưa được kiểm chứng có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo mức độ vi phạm.
Cụ thể, theo Điều 101 Nghị định số 15/2020/NĐ-CP của Chính phủ (được sửa đổi bởi Nghị định 14/2022/NĐ-CP), người cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, sai sự thật, vu khống cá nhân, tổ chức trên mạng có thể bị xử phạt hành chính từ 10-20 triệu đồng đối với tổ chức và từ 5-10 triệu đồng đối với cá nhân. Đồng thời, bị buộc gỡ bỏ thông tin vi phạm.
Trường hợp hành vi phát tán thông tin gây hậu quả nghiêm trọng, có tính chất xuyên tạc, kích động, gây rối trật tự công cộng hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín cá nhân, tổ chức thì người vi phạm có thể bị xử lý hình sự.
"Chìa khóa" phát triển ngành hàng chiến lược
Sầu riêng hiện là một trong những ngành hàng nông sản được đánh giá cao về tiềm năng xuất khẩu, không chỉ với Trung Quốc mà còn hướng đến các thị trường khó tính như Hàn Quốc, Nhật Bản và châu Âu.
Theo Hiệp hội rau quả Việt Nam, hiện nay là thời điểm đặc biệt “nhạy cảm” của ngành sầu riêng Việt Nam. Trong khi đang tìm lại vị thế trên thị trường Trung Quốc thì ngành hàng này cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các nước Đông Nam Á. Vì thế, bất kỳ thông tin sai lệch nào cũng có thể làm lung lay niềm tin thị trường, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn chuỗi giá trị từ người trồng, doanh nghiệp đến nhà xuất khẩu.
Thay vì hoang mang vì những tin đồn vô căn cứ, cần nhìn nhận những nỗ lực thực tế của người nông dân, doanh nghiệp và các cơ quan chức năng trong việc bảo đảm chất lượng và an toàn sản phẩm.
Chính phủ đã liên tục có các chỉ đạo cụ thể để đồng hành và tháo gỡ khó khăn cho ngành sầu riêng. Đáng chú ý, ngày 31/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Công điện số 79/CĐ-TTg yêu cầu các bộ, ngành chủ động triển khai các biện pháp bảo đảm sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản, trong đó có sầu riêng. Trước đó, ngày 23/5, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng ký Công điện số 71/CĐ-TTg về thúc đẩy xuất khẩu sầu riêng một cách bền vững.
Bên cạnh đó, ngày 28/5, Cục Hải quan đã chỉ đạo các chi cục trực thuộc ưu tiên thông quan đối với các mặt hàng nông sản, đặc biệt là sầu riêng - loại trái cây đang vào chính vụ thu hoạch và có đặc thù dễ hư hỏng. Đồng thời, từ ngày 27-29/5, đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có các cuộc làm việc trực tiếp với Tổng cục Hải quan Trung Quốc để mở "luồng xanh" ưu tiên thông quan cho sầu riêng.
Bộ trưởng Đỗ Đức Duy (thứ hai từ trái sang) trao đổi với người trồng sầu riêng ở Đắk Lắk. Ảnh: N.N.
Những hành động quyết liệt và đồng bộ đó cho thấy sầu riêng đang được xem là một trong những ngành hàng chiến lược, với mục tiêu phát triển thành thương hiệu quốc gia có vị thế rõ ràng trên bản đồ xuất khẩu nông sản toàn cầu. Tuy nhiên, để sầu riêng có thể “vượt sóng” thành công, niềm tin của thị trường trong nước cũng cần được gìn giữ và củng cố song song.
“Hiện nay, sầu riêng Đắk Nông được đánh giá là một trong những sản phẩm chủ lực của địa phương, không chỉ về sản lượng mà còn về chất lượng. Sầu riêng Việt Nam đang được các cấp chính quyền vào cuộc siết chặt về truy xuất nguồn gốc, kiểm soát về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, quy trình sơ chế và điều kiện vận chuyển. Vì thế người tiêu dùng nên đặt niềm tin vào ngành hàng vốn là thế mạnh của chúng ta, tránh tin vào những tin đồn thất thiệt làm ảnh hưởng đến ngành hàng” - đại diện Hiệp hội rau quả Việt Nam khẳng định.
